Trong các buổi giảng dạy, thuyết trình hay các buổi giới thiệu sản phẩm, trình bày là một khía cạnh không thể bỏ qua. Nó là cách để cho người nghe hiểu được nội dung chính, cấu trúc và lợi ích của bài giảng. Tuy nhiên, có hai phương hướng phổ biến khi trình bày: quá nhiều và quá ít. Một cách trình bày tốt phải cân bằng giữa hai cực, để đảm bảo rằng thông tin được truyền tải một cách rõ ràng, sắp xếp hợp lý và hấp dẫn.
1. Quá nhiều: Chứng kiến "trình bày dài"
Trong một buổi giảng dạy, có thể gặp tình huống khi người giảng dành quá nhiều thời gian cho mỗi điểm, hoặc thậm chí là không đủ thời gian cho các điểm quan trọng. Một buổi giảng dài dài có thể gây ra nhiều vấn đề:
Khó tập trung: Người nghe dễ bị mỏi mắt, mệt mỏi, khó tập trung và có thể dễ dàng mất hứng thú.
Không rõ ràng: Nếu không có cấu trúc rõ ràng cho nội dung, người nghe sẽ khó để ý và khó hấp thụ thông tin.
Bị lãng phí: Nếu có quá nhiều chi tiết không liên quan hoặc không đủ quan trọng, người nghe sẽ cảm thấy lãng phí thời gian.
Một ví dụ cụ thể là một giảng viên trong một buổi giảng dạy về kỹ thuật lập trình, dành hơn 10 phút cho một chương trình nhỏ về cấu hình cài đặt hệ thống, trong khi có nhiều chương trình khác cũng rất quan trọng và có thể góp phần lớn hơn vào hiểu biết của người nghe.
2. Quá ít: Chứng kiến "trình bày ngắn gọn"
Ngược lại với quá nhiều, có trường hợp trình bày quá ngắn gọn, gây ra các vấn đề như sau:
Thông tin thiếu: Nếu quá ngắn gọn, người nghe sẽ không hiểu được nội dung chính xác và sâu sắc của bài giảng.
Không đủ chi tiết: Nếu không đủ chi tiết về các bước thực hiện hoặc các khái niệm cơ bản, người nghe sẽ khó áp dụng và hiểu sâu.
Không hấp dẫn: Nếu không đủ chi tiết về ví dụ hoặc ứng dụng thực tế, bài giảng sẽ trở nên khó hấp dẫn và khó hiểu.
Một ví dụ là một giảng viên giảng về quản trị dự án, chỉ dành 1 phút cho mỗi bước của quy trình quản trị dự án, khi đó là một quy trình phức tạp và cần nhiều chi tiết để hiểu sâu.
3. Cách tối ưu để trình bày: Cân bằng giữa hai cực
Để tránh quá nhiều hoặc quá ít trong trình bày, cần cân bằng giữa hai cực: chi tiết và sơ khổ. Một buổi giảng tốt phải có:
Cấu trúc rõ ràng: Mỗi phần nội dung được chia sẻ với cấu trúc rõ ràng, mỗi điểm được giải thích với chi tiết nhưng không mất đi sự thật.
Đủ chi tiết: Các khái niệm cơ bản và các bước thực hiện được giải thích chi tiết nhưng không mất đi sự sơ khổ.
Hấp dẫn: Có đủ ví dụ thực tế hoặc ứng dụng để hấp dẫn sự quan tâm của người nghe và giúp họ hiểu sâu sắc hơn.
Thời gian phù hợp: Mỗi điểm được chia sẻ với thời gian phù hợp để tránh mất hứng thú của người nghe.
Một ví dụ là một giảng viên giảng về kỹ thuật lập trình web, chia sẻ từng chương trình với cấu trúc rõ ràng, giải thích từng bước với đủ chi tiết nhưng không mất đi sự sơ khổ, và sử dụng các ví dụ thực tế để hấp dẫn sự quan tâm của người nghe.
4. Cách thực hiện: Chỉnh sửa trình bày của bạn
Để cải thiện trình bày của bạn, hãy suy nghĩ về mục tiêu của bạn và nội dung bạn muốn truyền tải. Sau đó, hãy áp dụng những cốt lõi sau để cân bằng giữa chi tiết và sơ khổ:
Chia sẻ nội dung theo cấu trúc: Mỗi phần nội dung được chia sẻ với cấu trúc rõ ràng, từ cơ bản đến sâu sắc. Đảm bảo mỗi điểm được giải thích rõ ràng nhưng không mất đi sự thật.
Đảm bảo đủ chi tiết: Các khái niệm cơ bản và các bước thực hiện được giải thích chi tiết nhưng không mất đi sự sơ khổ. Đảm bảo là người nghe có thể áp dụng những gì họ đã học.
Sử dụng ví dụ thực tế: Các ví dụ thực tế hoặc ứng dụng sẽ hấp dẫn sự quan tâm của người nghe và giúp họ hiểu sâu sắc hơn nội dung. Đảm bảo là ví dụ liên quan đến nội dung mà bạn muốn truyền tải.
Thời gian phù hợp: Mỗi điểm được chia sẻ với thời gian phù hợp để tránh mất hứng thú của người nghe. Đảm bảo là bạn có thể đáp ứng câu hỏi "vậy làm thế nào?" của người nghe.
Thử nghiệm với nhóm nhỏ: Trước khi trình bày cho tất cả, thử nghiệm với nhóm nhỏ để xem phản hồi của họ. Điều này sẽ giúp bạn điều chỉnh và cải thiện trình bày của bạn.
Tránh lạm dụng thời gian: Tránh lạm dụng thời gian cho một chương trình nhỏ hoặc lạm dụng thời gian cho một chương trình lớn. Đảm bảo là bạn sử dụng thời gian hiệu quả để truyền tải nội dung chính xác và hấp dẫn.
Kết luận
Trình bày là một khía cạnh quan trọng trong giảng dạy, thuyết trình hay giới thiệu sản phẩm. Cần cân bằng giữa chi tiết và sơ khổ để đảm bảo thông tin được truyền tải một cách rõ ràng, sắp xếp hợp lý và hấp dẫn. Hãy suy nghĩ về mục tiêu của bạn, nội dung bạn muốn truyền tải và áp dụng những cốt lõi trên để cải thiện trình bày của bạn. Trong cuối cùng, một buổi giảng dạy tốt sẽ là một buổi giảng dạy có tính thẩm quyền cao, hấp dẫn và hiệu quả cao.
